Η σχετιζόμενη με τον καρκίνο κόπωση (cancer-related fatigue) περιγράφεται «ως συνηθισμένο, επίμονο και υποκειμενικό αίσθημα κούρασης που οφείλεται στον καρκίνο ή στη θεραπεία του και επιδρά στη λειτουργική κατάσταση των ασθενών». Αποτελεί ένα υποκειμενικό σύμπτωμα που επηρεάζει την πραγματοποίηση των καθημερινών δραστηριοτήτων και συνεπώς στην ποιότητα ζωής των ασθενών με καρκίνο.
ΣΚΟΠOΣ Ο σκοπός της παρούσης μελέτης ήταν η περιγραφή της εμπειρίας της κόπωσης Ελληνίδων γυναικών με καρκίνο μαστού που υποβάλλονται σε ακτινοθερα- πεία. Αποτελεί μια υποανάλυση ευρύτερης μελέτης όπου μελετήθηκε η παρουσία της κόπωσης στις γυναίκες με καρκίνο μαστού κατά τη διάρκεια συμπληρωματικής ακτινοθεραπείας.
ΥΛΙΚO-ΜEΘΟΔΟΣ Σε 106 γυναίκες με καρκίνο μαστού σταδίου Ι και ΙΙ πραγματοποιήθηκαν δομημένες συνεντεύξεις στην αρχή, στη μέση και στο τέλος της ακτινοθεραπείας με βάση το ερωτηματολόγιο της Piper. Οι γυναίκες διακρίθηκαν σε δύο ομάδες που είχαν ή δεν υποβληθεί σε χημειοθεραπεία πριν την έναρξη της ακτινοθεραπείας. Το θεωρητικό πλαίσιο που χρησιμοποιήθηκε για την ανάλυση των ερωτήσεων ήταν το μοντέλο της Piper στο οποίο η κόπωση διακρίνεται σε τέσσερις διαστάσεις, οι οποίες είναι: αισθητική -τρόπος βίωσης, συναισθηματική, συμπεριφοράς- έντασης και γνωστική/διάθεσης.
ΑΠΟΤΕΛEΣΜΑΤΑ Από την ανάλυση περιεχομένου των απαντήσεων των ασθενών προέκυψε ότι οι περισσότεροι όροι που χρησιμοποιήθηκαν ανήκαν στην αισθητική– τρόπος βίωσης διάσταση με ποσοστό εμφάνισης 66%, ενώ ακολουθούν η συναισθηματική (19%), η συμπεριφοράς– έντασης (11%) και τέλος η γνωστική/διάθεσης (4%). Η διάσταση αισθητική-τρόπος βίωσης παρουσιάζει τη μεγαλύτερη συχνότητα εμφάνισης στην ομάδα χωρίς χημειοθεραπεία που αυξάνεται κατά τη διάρκεια της θεραπείας. Παρομοίως και στην ομάδα με προηγηθείσα χημειοθεραπεία η διάσταση αισθητική-τρόπος βίωσης έχει τη μεγαλύτερη συχνότητα που όμως παρουσιάζει αυξομείωση.
ΣΥΜΠΕΡAΣΜΑΤΑ Τα αποτελέσματα της παρούσης μελέτης αποδεικνύουν ότι η κόπωση είναι ένα υποκειμενικό πολυδιάστατο σύμπτωμα στις γυναίκες με καρκίνο μαστού. Περισσότερες μελέτες σε παρόμοιους αλλά και άλλους πληθυσμούς Ελλήνων ασθενών με καρκίνο θα ενισχύσει τη δημιουργία μιας κλίμακας όρων που θα βοηθούσε τους ασθενείς να εκφράσουν την κόπωσή τους και τους νοσηλευτές να βρουν αποτελεσματικότερους τρόπους ανακούφισής της.
Original Paper