Εκτίμηση της αϋπνίας και της κόπωσης του νοσηλευτικού προσωπικού κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19

Εισαγωγή: Η πανδημία COVID-19  έχει προκαλέσει μια άνευ προηγουμένου καταπόνηση στους επαγγελματίες υγείας και αποτελεί πλέον έναν χρόνιο στρεσογόνο παράγοντα που εξακολουθεί να βρίσκεται σε εξέλιξη, με άγνωστες μακροπρόθεσμες ψυχολογικές επιπτώσεις.

Σκοπός: Η εκτίμηση της αϋπνίας και της κόπωσης του νοσηλευτικού προσωπικού δύο σχεδόν χρόνια από την έναρξη της πανδημίας COVID-19, σε σχέση με κοινωνικοδημογραφικά και επαγγελματικά χαρακτηριστικά.

Υλικό και μέθοδος: Πρόκειται για μία συγχρονική μελέτη, η οποία διεξήχθη από τα μέσα Νοεμβρίου ως τα μέσα Δεκεμβρίου του 2021. Το δείγμα αποτέλεσε νοσηλευτικό προσωπικό (νοσηλευτές και βοηθοί νοσηλευτών), πέντε  τριτοβάθμιων δημόσιων νοσοκομείων της Αθήνας, το οποίο συμπλήρωσε το ερωτηματολόγιο κοινωνικοδημογραφικών και επαγγελματικών χαρακτηριστικών, την Κλίμακα Αϋπνίας Αθηνών (AIS) και την Κλίμακα Εκτίμησης Κόπωσης (FAS).

Αποτελέσματα: Το δείγμα αποτέλεσαν 404 άτομα (335 γυναίκες και 69 άνδρες) με μέση ηλικία τα 42,88±10,90 έτη και με 17,96±12 έτη εργασίας.  Το 61,4% των συμμετεχόντων παρουσίασε αϋπνία και το 60,4%   παρουσίασε κόπωση. Σχετικά με το φύλο, οι γυναίκες βρέθηκε να παρουσιάζουν υψηλότερα επίπεδα αϋπνίας και κόπωσης (t-test, p<0,05 και p<0,001 αντίστοιχα). Υψηλές θετικές συσχετίσεις παρουσιάστηκαν μεταξύ της Κλίμακας Αϋπνίας Αθηνών, της Κλίμακας Εκτίμησης Κόπωσης και των υποκλιμάκων της (Pearson’s r, p<0,001). Η ηλικία παρουσίασε αρνητική συσχέτιση με την Υποκλίμακα Σωματικής Κόπωσης (Pearson’s r, p<0,05). Η εργασία σε κυκλικό ωράριο, η ύπαρξη χρόνιου προβλήματος υγείας, η μη τήρηση του 11ώρου ανάπαυσης μεταξύ δύο βαρδιών και η μη ικανοποίηση από την εργασία βρέθηκε να σχετίζονται με υψηλότερα επίπεδα αϋπνίας και κόπωσης (t-test, p<0,05). Επίσης η άσκηση της νοσηλευτικής σε κλινικό επίπεδο, βρέθηκε να σχετίζεται με υψηλότερα επίπεδα κόπωσης (t-test, p<0,05). Η εργασία σε χώρο νοσηλείας ασθενών με Covid – 19, δεν βρέθηκε να σχετίζεται με τα επίπεδα της αϋπνίας και της κόπωσης (t-test, p>0,05). Η βαθμίδα εκπαίδευσης και η οικογενειακή κατάσταση (αριθμός μελών οικογένειας), δεν βρέθηκε να σχετίζονται με τα επίπεδα της αϋπνίας και της κόπωσης (Anova, p>0,05).

Συμπεράσματα: Το νοσηλευτικό προσωπικό φαίνεται ότι εξακολουθεί να βιώνει υψηλά επίπεδα αϋπνίας και κόπωσης και ιδιαίτερα οι γυναίκες. Επαγγελματικά χαρακτηριστικά, όπως η εργασία σε βάρδιες, η μη τήρηση του 11ώρου ανάπαυσης μεταξύ δύο βαρδιών, η μη ικανοποίηση από την εργασία και η παρουσία χρόνιου προβλήματος υγείας, βρέθηκε να σχετίζονται με υψηλότερα επίπεδα αϋπνίας και κόπωσης ενώ η άσκηση της νοσηλευτικής σε κλινικό επίπεδο φαίνεται  να σχετίζεται με υψηλότερα επίπεδα κόπωσης.