Διερεύνηση Υγειονομικών Ανισοτήτων στους Παιδικούς Εμβολιασμούς της Μειονότητας των Ρομά στην Ελλάδα της Κρίσης

Η ύπαρξη ανισοτήτων στους παιδικούς εμβολιασμούς αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι πολίτες όλων των χωρών, σύμφωνα με τα ευρήματα της διεθνούς βιβλιογραφίας. Οι Ρομά διεθνώς, αλλά και στην Ελλάδα έρχονται αντιμέτωποι με οξείες κοινωνικές ανισότητες, με συνέπεια τα χαμηλότερα ποσοστά εμβολιασμών των παιδιών τους σε σύγκριση με αυτά των Ελληνόπουλων. Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η διερεύνηση των υγειονομικών και κοινωνικών ανισοτήτων που βιώνουν οι Ρομά ως προς την παιδική ανοσοποίηση, καθώς και η εκτίμηση των ποσοστών εμβολιασμών (βάσει του Εθνικού Προγράμματος Εμβολιασμών) μεταξύ Ελληνόπουλων και Ελληνόπουλων Ρομά, στην ευρύτερη περιοχή της νοτιοδυτικής Ελλάδας. Υλικό και Μέθοδος: Διενεργήθηκε συγχρονική έρευνα (cross-sectional study) απλής τυχαίας δειγματοληψίας σωρού-διαστρωμάτωσης σε δημόσιες Υγειονομικές Μονάδες και σε ιατρεία ιδιωτών παιδιάτρων. Συμμετείχαν 204 Ελληνόπουλα και Ελληνόπουλα Ρομά, ηλικίας 2–14 ετών, με ποσοστό απόκρισης 85%. Συμπληρώθηκε ένα ειδικά διαμορφωμένο ερωτηματολόγιο στην ελληνική γλώσσα, με συμπληρωματική λήψη στοιχείων από το «Βιβλιάριο Υγείας του Παιδιού». Τα ερωτηματολόγια κωδικοποιήθηκαν και ακολούθως καταχωρήθηκαν στο λογισμικό με σκοπό την ανάλυση των δεδομένων και την εξαγωγή συμπερασμάτων. Ορίστηκαν αμφίπλευρα επίπεδα σημαντικότητας και η στατιστική σημαντικότητα τέθηκε στο 0,05. Για την ανάλυση των δεδομένων χρησιμοποιήθηκε το στατιστικό πρόγραμμα SPSS 22.0. Αποτελέσματα: Το 47,5% ήταν Ελληνόπουλα Ρομά, ενώ αγόρια ήταν το 54,2% των Ελληνόπουλων και το 63,9% των Ρομά. Για τους Ρομά ανευρέθηκαν δυσμενέστερες συνθήκες ως προς τη διαβίωση, την εκπαίδευση, αλλά και ως προς την ενημέρωσή τους σχετικά με τη διενέργεια των εμβολιασμών (p<0,001). Οι Έλληνες παρουσίασαν σημαντικά υψηλότερα ποσοστά ασφάλισης (99,1%) και κατοχής ατομικού βιβλιαρίου υγείας (98,1%), όπως και συχνότερη επισκεψιμότητα στον παιδίατρο, συγκριτικά με τους Ρομά (p<0,001). Σε υψηλότερο ποσοστό οι Έλληνες Ρομά (18,6%) εξέφρασαν απόψεις όπως ότι η γενικότερη οικονομική κατάσταση στην Ελλάδα έχει αρνητικό αντίκτυπο στους εμβολιασμούς και πως η πρόσβασή τους στα ιατρεία εμβολιασμών δεν είναι εύκολη (p<0,001). Τα συνολικά επίπεδα ανοσοποίησης του μειονοτικού πληθυσμού βρέθηκαν πολύ χαμηλότερα από αυτά των Ελληνόπουλων, με διαφορές από 20 έως 70% για το κάθε εμβόλιο. Συμπεράσματα: Οι Ρομά συγκριτικά με τον γενικό πληθυσμό βιώνουν ανισότητες ως προς τις συνθήκες διαβίωσης και της εν γένει ενημέρωσής τους σχετικά με ζητήματα των εμβολιασμών και επιπρόσθετα γίνονται συχνότερα αποδέκτες ρατσιστικών συμπεριφορών από το υγειονομικό προσωπικό. Παρά την ύπαρξη μέτρων, όπως της δωρεάν παροχής ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης στις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες από τις δημόσιες υγειονομικές δομές, οι Ρομά φαίνεται να βιώνουν εντονότερα τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα. Άμεση συνέπεια όλων αυτών των συνθηκών είναι τα χαμηλότερα ποσοστά ανοσοποίησης των παιδιών τους σε σχέση με τα Ελληνόπουλα.